تا به حال به این فکر کردهاید که اینترنت و فناوری، چه مزایایی برای کسب و کارها داشتهاند و چقدر مفید بودهاند؟ احتمالا شما هم در کسب و کارتان از اینترنت و تکنولوژی استفاده میکنید و به نرمافزارهای مختلفی متکی هستید. اما آیا چیزی از SaaS میدانید؟ میدانید که سیستم saas چیست و کسبوکارهای مختلف چقدر به آن نیاز دارند؟ برای اینکه به اهمیت این موضوع پی ببرید و مطالب مهمی در مورد SaaS یاد بگیرید، این مقاله از سایت کاوان را دنبال کنید.
نرم افزار به عنوان سرویس SaaS (Software-as-a-Service) که به آن نرمافزار مبتنی بر ابر یا اجاره نرم افزار هم گفته میشود، یکی از نیازهای اصلی کسب و کارهای امروز است. این نرمافزار یک روش پیش فرض برای توسعه تکنولوژی کسب و کارها در جهان برای هر کسبوکاری از مغازههای کوچک گرفته تا شرکتهای بزرگ و مهم است. خوشبختانه اپلیکیشنهای تجاری که با مرورگر وب کار میکنند، به راحتی نصب میشوند و هزینه آنها به جای یک جا، با گذشت زمان پرداخت میشود. همین موضوع باعث میشود که این سیستمها انعطافپذیر و مقرون به صرفه باشند. احتمالا هنوز هم سوالات و ابهاماتی در مورد SaaS در ذهنتان وجود دارد. در این مقاله 10 مورد از مهمترین و پرتکرارترین سوالاتی که در این زمینه وجود دارد را بررسی میکنیم. با ما در کاوان همراه باشید.
سیستم SaaS چیست؟
SaaS روشی است که در آن با نرمافزارهای مختلف، دادهها را از هر دستگاهی با اتصال به اینترنت و مرورگر وب انتقال میدهند. در این مدل مبتنی بر وب، فروشندگان نرمافزار از سرورها، پایگاه دادهها و کدی که یک برنامه را تشکیل میدهد، میزبانی و نگهداری میکنند.
در حال حاضر مدلی به نام "مبتنی بر ابر" رایجتر از همه است؛ به طوری که بیش از 60% متقاضیان که با نرمافزار مشاوره تماس میگیرند، فقط محصولات مبتنی بر وب را میخواهند؛ و کمتر از 2% درخواست نرمافزارهای پیش فرض (on-premise) را دارند.
مدل سنتی تحویل نرمافزار پیش فرض از SaaS به دو روش اصلی و متفاوت انجام میشود:
- SaaS به سخت افزار گسترده و خاصی نیاز ندارد. این مورد به خریداران این امکان را میدهد که بیشتر مسئولیتهای IT را که برای عیبیابی و نگهداری نرمافزار داخلی مورد نیاز است، برونسپاری کنند.
- مدل پرداخت برای سیستمهای SaaS معمولا به صورت خرید اشتراک است؛ در حالی که نرمافزار پیش فرض معمولا از طریق مجوز دائمی خریداری میشود و هزینههای آن از قبل پرداخت میشود.
کاربران نرمافزارهای پیش فرض میتوانند در هر سال تا 20٪ هزینههای نگهداری و پشتیبانی را پرداخت کنند. معمولاً هزینه اشتراک سالانه یا ماهانه برای یک سیستم SaaS شامل مجوز نرم افزار، پشتیبانی و هزینههای دیگر است.
کدام نرم افزار را انتخاب کنیم: SaaS یا پیش فرض؟
اولین قدم برای پاسخ به این سوال، این است که میزان پیچیدگی کسبوکارتان تا چه حد است؟ ابتدا آن را تعیین کنید. بهتر است که در این مورد به چند سوال پاسخ دهید تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید:
- وضعیت کسبوکارتان در مقایسه با رقبای شما در همان صنعت چگونه است؟
- آیا محصولاتی مانند نرمافزارهای سازمانی، عملکرد مورد نیاز شما را ارائه میدهند؟
- طبق پیشبینی خودتان، به چه سطح از سفارشیسازی نرمافزار نیاز دارید؟
عامل مهم دیگری که باید در نظر بگیرید، بودجه شما است. همانطور که گفتیم، مدلهای پرداخت اشتراك SaaS به شركتهایی كه بودجه كمتری دارند كمك میكنند تا هزینه مالكیت را در طول زمان پرداخت کنند؛ بنابراین حتی مشاغل كوچك نیز میتوانند از نرمافزارهای مدرن و قوی استفاده كنند.
پس هیچ مورد دیگری وجود ندارد که مزیتی مانند انعطافپذیری و عملکرد را ارائه دهد؛ زیرا اکثر نرمافزارهای مبتنی بر ابر تجربه یکسانی نسبت به نرمافزارهای پیش فرض ارائه میدهند. سوال بزرگتر نیز در مورد مالکیت دادهها است. هنوز اکثر فروشندگان دادهها را در اختیار کاربر نهایی قرار میدهند. اما بهتر است که شما قرارداد خدمات را بررسی کنید تا بفهمید دادههای شما دقیقا چگونه استفاده میشوند.
برخی از صنایع خیلی سریع از روشهای ابری استقبال می کنند ولی با این حال بسیاری از تولیدکنندگان هنوز هم ERP سنتی را انتخاب می کنند؛ اما وقتی در مورد فناوری جدید جستجو کنید، روش ابری را به صورت پیش فرض انتخاب میکنید.
تاریخچه SaaS چیست؟
جان مک کارتی، دانشمند مشهور کامپیوتر که برنده جایزه تورینگ برای کار در زمینه هوش مصنوعی (AI) شده است، برای اولین بار و در سال 1961 در این مورد صحبت کرد. او در یک سخنرانی در جمع دانشجویان MIT گفته بود: "ممکن است روزی برسد که محاسبات به عنوان یک ابزار عمومی سازماندهی شود."
این ایده برای مدتی وجود داشته است تا در نهایت فناوری مبتنی بر وب که برای پشتیبانی از SaaS موردنیاز است، در اواخر دهه 1990 به بلوغ میرسد. در آن زمان شرکتهایی مانند Salesforce - که مخصوصا برای ساخت نرمافزار ابری تاسیس شده بودند - از طریق مدل SaaS، شروع به ارائه راهحلهای سنتی سازمانی مانند مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) کردند.
جالب است که ابتدا دنیای نرمافزار سازمانی، SaaS را جدی نمیگرفت. اما در دهه گذشته، رشد و پذیرش SaaS بسیار سریعتر بوده است و مشاغل زیادی از این روند استقبال کردهاند. به هر حال رشد نرمافزارهای ابری بسیار سریعتر از سایر بخشهای فناوری ابری مانند محصولات PaaS یا IaaS (Platform or Infrastructure-as-a-Service) است.
آیا امکان سفارشیسازی نرمافزار SaaS وجود دارد؟
خوشبختانه پاسخ این سوال بله است! نرمافزارهای تحت وبی که امروزه توسعه پیدا میکنند، به اندازه کافی انعطافپذیر هستند که بتوان آنها را برای کاربردهای خاص تجاری و حتی کاربران خاص اصلاح و سفارشی کرد. حتی خریداران میتوانند همانطور که ظاهر رابط کاربری (UI) و زمینه دادهها را هم عوض کنند. معمولا کاربران میتوانند فضای کاری شخصی خودشان مثل داشبورد یا لیست کارها را تغییر دهند و فقط اطلاعات موردنیاز و لازم سبک کار منحصربهفرد خود را نشان دهند.
امروزه هم سیستمهای on-premise و هم سیستمهای SaaS میتوانند برای هر مشتری به طور کامل سفارشی شوند؛ اما باز هم نرمافزار مبتنی بر ابر، چابکی و انعطافپذیری بیشتری برای یک شرکت ارائه میدهد.
مالک دادههای SaaS کیست؟
احتمالا دادههای شما هم در یک سیستم مبتنی بر ابر قرار دارد. اما نباید نگران مالکیت این نوع دادهها باشید؛ زیرا اکثر توافقنامههای سطح خدمات (SLA)، تاکید میکنند که مالکیت کامل دادهها و بازایابی آنها در دست شما است. حتی اکثر قراردادهای SaaS دارای حوادث احتمالی داخلی و پیش پرداخت هستند. یعنی اینکه فروشنده به دادههای شما دسترسی ندارد و شما مالک تضمینی اطلاعاتتان هستید. به علاوه اکثر فروشندگان SaaS به شما اجازه میدهند که در هر زمان که بخواهید، دادههای خود را خارج کنید و پشتیبان محلی تهیه کنید. هیچ فروشندهای حق ندارد بر مالکیت دادههای شما اصرار کند و فراموش نکنید که حتما روی این موضوع در زمان بستن قرارداد saasبا فروشنده نرمافزار توافق کنید.
علاوه بر موضوع مهم مالکیت دادهها، حتما این جنبههای SLA را به دقت بررسی کنید:
- مسئولیتهای فروشنده نرمافزار برای پشتیبانی، به روزرسانی یا امنیت برنامه؛
- مسئولیتهای شما به عنوان مشتری برای تذکر به موقع فروشنده در مورد مسائل؛
- تضمینهای سرویسدهی، مانند سطح به روز بودن و نحوه پاسخگویی مشتری به خدمات ضعیف.
آیا سیستمهای ابری امنیت کافی دارند؟
ارائهدهندگان نرمافزار میدانند که مشتریان در مورد امنیت سیستمهای ابری احتیاط میکنند و در تلاش هستند تا امنیت دادهها را در سرورهای خود تضمین کنند. بسیاری از ارائه دهندگان SaaS از سرویسهای ابری عمومی بسیار امن برای استقرار و ذخیره نمونهها و دادههای نرمافزاری خود استفاده میکنند.
در بسیاری از شرکتها دادههای داخلی بیشتر در معرض خطر هستند و بودجه کمتری به امنیت IT اختصاص داده میشود. در چنین سازمانهایی کارمندان یا افراد دیگر میتوانند اطلاعاتی را به صورت ناخواسته فاش کنند یا شکافهایی در امنیت ایجاد کنند. طبق پیشبینیها، حداقل 95٪ از خرابیهای امنیت ابری تا سال 2022 به دلیل کوتاهی مشتریان است. بنابراین خود سازمانها و شرکتها باید در این زمینه دقت کافی داشته باشند.
بحثهایی هم در مورد امنیت ابری برای سیستمهای ERP وجود دارد؛ اما معمولا این یکی از آخرین بخشهای نرم افزاری است که شکستهای امنیتی قابل توجهی را تجربه میکند. طبق یک نظرسنجی در مورد یک نرمافزار مشاوره، معمولا در محل کار از رمزهای عبور ضعیف و آسان استفاده میشود و این مورد بیشتر از هکرها باعث ایجاد مشکلات امنیتی میشود. در حقیقت امنیت داده به مکان سرور شما بستگی ندارد و مهم نیست که در شرکت شما قرار دارد یا در یک شهر دیگر! فروشندگان SaaS میتوانند سرمایهگذاری بیشتری در زمینه امنیت، بکآپ گرفتن و نگهداری از شرکتهای متوسط انجام دهند.
اگر فروشنده از این کسب و کار دست بکشد، چه اتفاقی میافتد؟
در طول زمان تعداد زیادی فروشنده نرمافزارهای آنلاین آمدهاند و رفتهاند؛ برخی کارشان را ادامه دادهاند و برخی دیگر از آن دست کشیدهاند و رهایش کردهاند. ممکن است برخی کسب و کارشان را کلا کنار گذاشته باشند و برخی دیگر با تجارتهای دیگر ادغام شوند. به هر حال دادهها متعلق به شما است و باید از آنها نگهداری کنید.
بیشتر فروشندگان SaaS، مرکز داده مربوط به شرکت میزبان را پیش پرداخت میکنند. آنها این کار را انجام میدهند تا به اصطلاح چراغ سبزی نشان داده باشند. پیش پرداخت برای این است که شرکتها از در دسترس بودن دادههایشان در صورت بروز اتفاقی همانند خروج از تجارت یا تغییر شغل فروشنده اطمینان داشته باشند.
چند نکته زیر در مورد فروشندگان اهمیت دارد و باید آنها را در نظر داشته باشید:
- این شرکتها چه مدت در این حوزه کار کردهاند؟
- آیا مشتریان یا کارمندان شرکت آنها رشد داشته است؟
- آیا آنها نقشه راهی برای فناوری دارند؟
نکته مهم: مطمئن شوید بندی در توافقنامه شما وجود دارد که کاملا صریح میگوید شما میتوانید دادههای خود را از شرکت ارائهدهنده بگیرید. همچنین باید به تعداد دفعات و قالب دسترسی به دادهها هم اشاره کنید. معمولا این شرط در SLA وجود دارد که فروشنده باید با هزینهای مناسب به شما در خارج کردن دادهها کمک کند.
محدودیتهای اینترنت و سیستم عامل SaaS چیست؟
این سیستمها همانند هر مورد دیگری، مزایا و معایب زیادی دارند. در بخشهای قبلی مواردی که جزء مزایای آنها محسوب میشوند، گفته شد. اما نقطه ضعف اصلی SaaS این است که به اینترنت خوب و قدرتمند نیاز دارد. اما تا زمانی که تجارت شما از راه دور انجام میشود، اتصال شما به اینترنت برای استفاده از سیستمهای SaaS امروز، کاملا کافی خواهد بود.
بسیاری از افراد معتقد هستند که سیستمهای پیش فرض، بیشتر قابل اطمینان هستند؛ اما به هر حال هیچ سیستمی کاملا ایمن نیست و ممکن است گاهی خراب شود. اشکالاتی مانند قطعی برق و خرابی سختافزار برای نرمافزار On-Premise به وجود میآید. برخی از فروشندگان SaaS قابلیت "آفلاین" را میمیدر به عنوان یک محافظ ایجاد کردهاند که به افراد امکان میدهد تا در صورت خراب شدن اینترنت به کارشان ادامه دهند. زمانی که اینترنت متصل شود، تمام دادهها با سیستم همگامسازی میشوند.
به غیر از اتصال به اینترنت، برخی از خریداران نگران سازگاری SaaS با سیستم عاملهای مختلف هستند. البته اکثر آنها از طریق مرورگرهای وب ارائه میشوند و این موضوع خیلی هم شایع نیست. در نهایت اگر مشکلی با این موضوع داشتید، میتوانید مرورگر دیگری که بهترین عملکرد را برای سیستم SaaS شما دارد، باز کنید.
تفاوت اساسی سیستم ابری در برابر SaaS چیست؟
ابر به مجموعهای از فناوریهای زیرساختی فوق العاده پیچیده اشاره دارد. سیستم ابری مجموعهای از رایانهها، سرورها و پایگاههای داده است که به یکدیگر متصل شدهاند و کاربران میتوانند دسترسی به آن را اجاره کنند. همچنین قدرت محاسباتی قابل تغییر است؛ به طوری که مشتریان میتوانند میزان قدرت محاسباتی اجاره شده را به صورت پویا کم یا زیاد کنند.
ابر به هر چیزی که از راه دور میزبانی میشود و از طریق اینترنت تحویل داده میشود، اشاره میکند. همه برنامههای ابری توسط یک سری نرمافزار اجرا میشوند، در حالی که SaaS به طور خاص به برنامههای نرمافزاری تجاری که از طریق cloud تحویل داده میشوند، اشاره دارد.
با توجه به اینکه دسارسی به سیستمهای ابری رشد گستردهای داشته است، برنامههای کاربردی توسعه دهندگان SaaS در مقایسه با توسعه نرمافزار سنتی پیش فرض آسانتر، سریعتر و کمهزینهتر هستند. امروزه تقریبا هر نوع عملکرد اصلی کسب و کار - از منابع انسانی گرفته تا برنامهریزی منابع سازمانی - از طریق SaaS در دسترس است.
ابر خصوصی چیست؟
یک ابر خصوصی تمام فناوری زیرساختی را که یک ابر عمومی اجرا میکند، میگیرد و آن را بر اساس پیش فرض ذخیره میکند. کاربران از همان مرورگر وب به قابلیتها و تواناییهای یکسانی برای دسترسی به دادههای خود دست پیدا میکنند. به هر حال به جای تقسیم قدرت محاسبات به صورت عمومی، قدرت محاسبات در میان کاربران یک شرکت به اشتراک گذاشته میشود.
برخلاف مدل ابری عمومی که به سرعت در حال رشد است، ابر خصوصی برای نگهداری نیاز به یک بخش IT دارد. ایجاد ابر خصوصی میتواند هزینه بر باشد و به سرمایهگذاری در زیرساختهای مورد نیاز برای توسعه و نگهداری محیط ابری نیاز داشته باشد. همچنین ابرهای خصوصی برای ایجاد بازده سرمایهگذاری به پروژههای بزرگ یا پیچیده نیاز دارند؛ و این برای شرکتهای بزرگ که نمیخواهند اطلاعات خود را در ابری با دسترسی عمومی قرار دهند، گزینه جذابی است.
نرم افزار مدیریت کسب و کار تحت وب کاوان
بسیاری از شرکتها و سازمانها در ایران از سیستم SaaS و ابری برای مدیریت دادهها و اطلاعات خود استفاده میکنند. اما میتوان از این فضا برای مدیریت موارد دیگری مانند منابع انسانی، حضور و غیاب، استخدام و رزومه، مرخصیها و CRM استفاده کرد. سرویس ابری کاوان، یکی از بهترین سیستمهای مدیریت کسب و کار تحت وب است. شما میتوانید مدیریت دادهها و اطلاعات کسب و کار خود را با این نرمافزار انجام دهید.
کار با این نرم افزار را از نسخه دموی آن شروع کنید و تواناییهای منحصربهفرد آن را امتحان کنید. ممنون که با ما همراه بودید.
منبع: softwareadvice
پیام بگذارید